Reportaż fotograficzny Rzeszów

„Świadectwo poMOCY” - projekt edukacyjny Instytut Pamięci Narodowej

W Rzeszowie we wrześniu 2023 roku zaprezentowano wyjątkową, immersyjną wystawę „Świadectwo poMOCY”, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Instalacja składała się z dwóch części – filmu w technologii VR oraz multimedialnej ekspozycji w specjalnie zaprojektowanym mobilnym kontenerze. W pokazie wzięli udział m.in. Karol Nawrocki – prezes IPN, jego zastępca Mateusz Szpytma, Magdalena Hajduk – dyrektor Biura Nowych Technologii IPN oraz dyrektor rzeszowskiego oddziału IPN Dariusz Iwaneczko.

Punktem wyjścia była historia rodziny Ulmów z Markowej, zamordowanej w 1944 roku za pomoc Żydom. Ich losy stały się symbolem bezinteresownej solidarności i odwagi. Wystawa stawiała pytanie, czy dziś – podobnie jak oni – potrafimy dostrzegać krzywdę innych i reagować pomocą. W Markowej zresztą znajduje się muzum Ulmów, na którego otwarciu robiłem zdjęcia kilka lat wcześniej(do zobaczenia w sekcji reportaż fotograficzny Rzeszów).

Z zewnątrz kontener wyglądał na jednolicie czarny, lecz z bliska można było dostrzec setki imion Polaków niosących pomoc w czasie wojny – w tym nazwisko mojego pradziadka, jego żony i dzieci. Podczas wojny ukrywali oni przez półtora roku 14 Żydów – w tym przyjaciela ojca Michal Herzog, pierwszej damy Izraela.

Wewnątrz znajdowało się 30 stanowisk z goglami VR, które przenosiły widzów do podkarpackiej wsi lat 40. – do wnętrz stylizowanych na tamte czasy, pełnych fotografii i dokumentów. Ostatnim etapem była sala kinowa, w której wyświetlano film o rodzinie Ulmów.

Po zdjęciu gogli zwiedzających czekała niespodzianka – przestrzeń rozświetlona światłem UV. To, co wcześniej niewidoczne, nabierało barw i kształtów, budując dodatkowe emocje i symbolicznie podkreślając przesłanie wystawy. Wystawę od strony estetyczno-technicznej można zobaczyć na poniższych zdjęciach.

Ekspozycja pokazywała nie tylko pomoc Żydom w czasie okupacji, ale też kolejne przykłady polskiej solidarności w różnych momentach historii. Przypominała o odbudowie Warszawy z ruin po II wojnie światowej, o wsparciu okazanym Węgrom podczas powstania w 1956 roku czy o narodzinach ruchu „Solidarność”, który zjednoczył miliony ludzi w walce o wolność. Wskazywała także na gesty pomocy w najnowszych dziejach – od oddolnych działań w czasie powodzi w 1997 roku, po spontaniczną i masową pomoc udzielaną uchodźcom z Ukrainy w 2022 roku. To szerokie spojrzenie pokazywało, że idea bezinteresownej pomocy jest stale obecna w naszej historii i kulturze.

Zdzwonimy się?

Podaj mi swój numer telefonu a oddzwonie do Ciebie